Idea programu Szkoła z Klasą 2.0 bardzo spodobała się uczniom SP2 w Szamotułach. Wspólnie zastanowiliśmy się, jakimi zasobami dysponujemy w szkole, aby zrealizować nasze pomysły. Pierwsze zadanie – debata klasowa, wywołało wielkie zaciekawienie tematem.

Podczas zajęć komputerowych uczniowie podzieleni na 2-3 osobowe zespoły zaczęli gromadzić informacje na temat:
- Co to jest debata?
- Jakie są rodzaje debat?
- Jak powinna być zorganizowana?
- Jakie są cechy dobrej debaty?
- Jakimi zasadami powinien się kierować każdy uczestnik debaty?

Po zapoznaniu się z tymi informacjami, uczniowie zdecydowali, że wybierają model debaty oksfordzkiej.  W związku z tym, że wiele mówiliśmy o bezpieczeństwie w Internecie, temat który się sam nasunął uczniom, brzmi następująco: Jakie są skutki powszechnego dostępu do technologii informacyjnej? Zrealizowaliśmy go 17 listopada.

Na kolejnej lekcji wychowawczej w dniu 24 listopada rozważaliśmy problem, który jest bezpośrednio związany ze stosowaniem TIK w naszej szkole: w jaki sposób będziemy wykorzystywać technologię informacyjną w szkole i poza nią.

O tym, czy drużyna będzie w debacie stroną aprobującą daną tezę, czy też będzie ją negować, zdecydowało losowanie, które się odbyło bezpośrednio przed samą debatą. Celowo nie dawałam możliwości wyboru grupy, aby uczniowie spróbowali spojrzeć na problem z różnych stron. Przygotowując się do debaty, uczniowie mieli zastanowić się, jakich użyją argumentów i kontrargumentów oraz dowodów, aby poprzeć swoje stanowisko.

Do przeprowadzenia debaty potrzebowaliśmy odpowiednią osobę, która będzie pełnić rolę marszałka. Przedstawiłam cechy dobrego moderatora i poprosiłam, aby klasa zdecydowała, kto spośród nich na tę odpowiedzialną funkcję zasługuje. Wybrana uczennica chętnie przyjęła zadanie, a ja na osobnym spotkaniu omówiłam z nią, na czym polegać ma jej rola podczas debaty. Wybraliśmy też uczennicę, która miała pełnić rolę sekretarza czuwającego nad czasem i kolejnością wypowiedzi.

Na początku lekcji w dniu 17 listopada poleciłam, aby uczniowie wylosowali karteczki w dwóch kolorach, dzieląc ich tym samym na zwolenników technologii informacyjnej oraz przeciwników. Uczniowie usiedli zgodnie z przydzielonym kolorem karteczki (pomarańczowy: „za”, niebieski: „przeciw”). Następnie wybrani uczniowie przypomnieli znaczenie pojęcia „debata”.

Debatę rozpoczęła uczennica pełniąca funkcję moderatora, powitała zebranych, przedstawiła temat debaty oraz poinformowała o jej zasadach. Rozpoczęła grupa broniąca tezy, iż powszechny dostęp do technologii informacyjnej powoduje pozytywne skutki. Następnie swój argument przedstawiła grupa przeciwna, starając się przytoczyć negatywne skutki. Moderator głosu udzielała na przemian poszczególnym stronom.

W trakcie debaty uczniowie wymienili następujące pozytywne strony rozwoju technologii informacyjnej:
- przyczynia się do podniesienia poziomu życia i wydłużenia jego trwania,
- służy lepszemu zaspokojeniu potrzeb (łatwy dostęp do filmów, muzyki, literatury, sklepów – można zrobić zakupy przez internet…)
- rośnie liczba kontaktów między ludźmi (bez wychodzenia z domu można porozumieć się ze znajomymi, rodziną, można poznawać nowe osoby),
- ułatwia dostęp do informacji i wiedzy – pozwala rozwijać swoje zainteresowania i pasje.

Wskazując niekorzystne efekty rozwoju technologii informacyjnej najwięcej zagrożeń uczniowie dostrzegli w funkcjonowaniu Internetu. Zwrócili uwagę na następujące negatywne skutki:
- nieprzestrzeganie praw autorskich i bezmyślne lub celowe kopiowanie prac pisemnych – plagiat,
- publikowanie w sieci zdjęć z narażeniem na złośliwe komentarze kolegów,
- uzależnienie od technologii informacyjnej – telewizji, telefonu, komputera, Internetu….
- ciągły pośpiech i zmęczenie,
- chaos myślowy – informacje w internecie nie są uporządkowane,
- niepewność związana z bezpieczeństwem obywateli, instytucji państwowych, banków,
- włamania do baz danych, instalowanie szkodliwego oprogramowania,
- konsumpcyjny sposób życia – ludzie nastawieni na kupowanie,
- utrata indywidualizmu, wolności – presja otoczenia, że musimy mieć to, co jest modne, żyć tak, jak proponują media,
- brak czasu, który jest potrzebny, żeby budować więź między ludźmi.

Po wypowiedzeniu wszystkich argumentów i kontrargumentów, obie strony podsumowały wystąpienia i przystąpiono do głosowania, które polegało na przejściu uczestników na prawą lub lewą stronę zgodnie z przekonaniami, a nie początkowym przydziałem. Na koniec moderator podsumowała debatę i poprosiła o sformułowanie wniosków. Uczniowie wspólnie ustalili, że:

Rozwój TIK powoduje zarówno dobre i złe skutki. Rolą każdego użytkownika technologii informacyjnej jest korzystanie z niej z rozwagą, bez ulegania presji otoczenia, w bezpieczny i twórczy sposób.

Uczniowie byli dobrze przygotowani do debaty. Przytaczali argumenty powołując się na znalezione w Internecie opinie oraz formułowali własne wnioski. Jednym z ważniejszych tematów podczas debaty była sprawa ignorowania przez uczniów praw autorskich przy odrabianiu zadań domowych, szczególnie pisemnych prac z języka polskiego.

W dniu 24 listopada debata miała podobny przebieg. Jednak dotyczyła konkretnych zagadnień związanych z wykorzystywaniem technologii informacyjnej w szkole i poza nią. Uczniowie wypowiadali się na temat 7 punktów Kodeksu 2.0. Najpierw wskazywali przykłady wykorzystania TIK podczas lekcji:

- można tworzyć prezentacje multimedialne dotyczące poszczególnych zagadnień związanych z tematem lekcji – w ten sposób uczymy się szukać informacji w internecie i odpowiednio je prezentować;
- nauczyciel może przygotowywać testy i zadania kontrolne, które uczeń wykonywałby w sieci podczas zajęć – to usprawniłoby pracę nauczyciela – nie musiałby spędzać w domu tak wiele czasu na ich poprawianiu, a uczeń miałby natychmiast informację zwrotną;
- dzięki tablicy interaktywnej nauka może stać się skuteczniejsza i ciekawsza – nauczyciel może przenosić się wraz z uczniami w różne zakątki świata, oglądać muzea wirtualne, filmy popularno – naukowe;
- na lekcjach i w domu można mieć łatwy dostęp do audiobooków, encyklopedii i słowników;
- uczniowie mogą nagrywać swoje wypowiedzi i podejmowane działania, kręcić filmy, dzięki czemu od razu widzą efekty swojej pracy i mogą je rozpowszechnić zamieszczając na różnych publikatorach.

Maria Tomkowiak

Fot. Maria Tomkowiak